Formuła relacji w Człowieku bez właściwości: Ulrich a Moosbrugger

Związek zależności pomiędzy tytułowym bohaterem Kopisty Bartleby’ego Melville’a oraz adwokatem, w którego biurze pracuje Bartleby, wymyka się zwyczajowej typologii. Oparta na formule „Wolałbym nie” („I prefer not to”) relacja intensyfikuje się w miarę, jak narasta pragnienie oddziaływania pracodawcy na pracownika. Przebiega niejako poza językiem: nie ma w niej miejsca ani na otwarte spotkanie, ani na […]

Bartleby i jego bracia albo o politycznej sztuce odmowy

Nie ma emancypacji bez partycypacji – hasło to jak mało które skupia w sobie rozmaite, często bardzo różne, a nawet sprzeczne dążenia i ruchy emancypacyjne. Późnokapitalistyczne społeczeństwa borykają się z problemem wyobcowania nieporównywalnego z tym, które w XIX wieku opisywał Marks, ograniczając się do alienacji pracy. Wyobcowanie dotyczy dziś, jak się zdaje, już nie tej […]