Humanistyka planetarna / między dekolonialnością i postkolonialnością

Bez względu na to, jak postrzega się trudności stojące przed polityką zmian klimatycznych, ich podstawowym źródłem zdaje się kwestia „różnicy antropologicznej”. Zarówno problem „sprawiedliwości klimatycznej”, jak i historycznej odpowiedzialności za emisję gazów cieplarnianych świadczą przecież w ostatecznym rozrachunku o nierównościach i relacjach władzy nie tylko między zasobnymi i ubogimi narodami, lecz także między bogatymi i biednymi w obrębie każdego z nich. Do „przesilenia klimatycznego” przyczynia się między innymi to, że ludzkość, która nie jest jednością, nie potrafi też jako jedność reagować  na planowane budżety węglowe i skoordynowane działania  Międzyrządowego Zespołu do spraw Zmian Klimatu (IPCC), traktującego planetę jako jedność. Co zatem myśleć o różnicach między ludźmi, kiedy planeta, którą klimatolodzy postrzegają jako „jedność”, stała się „jednością i wielością” w ramach polityki klimatycznej?

Historia przy zimowej lampie

W poniższym fragmencie mowa o zwierzętach, zwłaszcza zaś o prawości kotów i szlachetności psiej natury. Tekst pochodzi z Książki do spalenia, której autorem jest  Li Zhi (1527-1602), jedna z czołowych  postaci szkoły z Taizhou, radykalnego odłamu neokonfucjanizmu, krytycznego wobec autorytetu pism kanonicznych i intelektualnego elitaryzmu charakteryzującego tradycję konfucjańską.

Marks w świątyni Konfucjusza

Poniższy tekst ukazał się w czasopiśmie „Powódź” w styczniu 1925 roku. Jego autor, Guo Moruo (1892-1978), był aktywnym uczestnikiem ruchu czwartego czerwca, a później jednym z czołowych działaczy chińskiego ruchu komunistycznego na polu kultury. Warto zauważyć, że ironiczna krytyka konfucjanizmu prezentująca jego pro-społeczne i postępowe aspekty stała w kontraście do radykalnego anty-konfucjanizmu, dominującego wśród chińskiej inteligencji w latach dwudziestych oraz późniejszym ruchu komunistycznym.

Eksperyment myślowy, z którego nie wyszliśmy cało

Wstęp tłumaczki do tekstu „1 (życie) ÷ 0 (czarność) = ∞ − ∞ lub ∞ / ∞: O materii wykraczającej poza Równanie Wartości” autorstwa Denise Ferreiry da Silvy, który pierwotnie ukazał się w czasopiśmie e-Flux nr. 79 02/2017 (https://www.e-flux.com/journal/79/94686/1-life-0-blackness-or-on-matter-beyond-the-equation-of-value/).

Jeśli filozofia nie stanie się różnorodna, nazwijmy ją po imieniu

Choć krótki tekst Jaya L. Garfielda i Bryana W. Van Nordena nie ukazał się w żadnym z recenzowanych czasopism naukowych, lecz w New York Times, nie powinno się odmawiać mu filozoficznej wartości. Mający charakter manifestu artykuł dotyczy zagadnień instytucjonalno–organizacyjnych – postuluje rozszerzenie nauczanego na wydziałach filozofii kanonu o myśl nieeuropejską. „If Philosophy Won’t Diversify…” odbiło się w Stanach Zjednoczonych szerszym echem, niż przewidzieli to autorzy tekstu.