Recenzja: „Nowa filozofia francuska”

W anglosaskim świecie od jakiegoś (choć nie tak znowu długiego) czasu rozpoczęło się mapowanie wrogiego terytorium tzn. filozofii francuskiej. Zaczęto doceniać filozofów takich jak Derrida czy Deleuze, pisać poświęcone im monografie czy wydawać więcej tłumaczeń i krytycznych analiz. „Nowa filozofia francuska” to właśnie taka czytelna i klarowna mapa francuskiej filozofii dla typowego brytyjskiego podróżnika.

Zarys Hipotezy Gai-Uranosa

Pogląd holistyczny sformułował jako pierwszy Arystoteles w swoim słynnym określeniu: „Całość stoi przed częściami; nie jest ona prostą sumą swoich części składowych, ale czymś więcej, ma wyższą konstytucję i sens”.

Recenzja: Czas Dostojewskiego [Kronos (1/2014)]

Według słów Mikołaja Bierdiajewa „wszystko było w nim ogniste i dynamiczne, wszystko pozostawało w ruchu, w sprzecznościach i walce”. Fiodor Dostojewski to figura proteuszowa, wewnętrznie rozdwojona i nieustannie poszukująca. Rozdarta między grzechem a Chrystusem, tradycją i rewolucją, okcydentalizmem i słowianofilstwem. Ten złożony portret odzwierciedla wewnętrzną psychomachię i cenę, którą Dostojewski zapłacił za swój „okrutny talent”. […]

Maszyny w filozofii (III): Clark i Chalmers – od umysłu do cyberpunka

W 1998 roku Andy Clark i David Chalmers opublikowali artykuł Umysł rozszerzony, w którym przedstawili teorię, zgodnie z którą procesy poznawcze nie ograniczają się do procesów zachodzących w umyśle i ciele, ale mogą być rozszerzane przez zewnętrzne narzędzia, pełniące funkcję przedłużeń umysłu, jego rozszerzeń, przy czym te narzędzia także możemy nazywać umysłem. Podstawowy przykład podawany […]

O Merleau-Pontym, cielsności i przekraczaniu dychotomii

Maurice Merleau-Ponty (1908-1961), był filozofem który miał znaczący wpływ na filozofię francuską drugiej połowy XX wieku, a poprzez nią na myśl współczesną. Początkowo jego rozważania były mocno zakorzenione w tradycji fenomenologicznej, lecz z czasem wykroczyła poza nią, w stronę nowego, dopiero rodzącego się projektu filozoficznego. Chociaż jest on po części obecny w dziełach w pełni […]

Przybliżenia (3): (Post)strukturalizm (i) Foucault

Przedmowa: Niniejszym chciałbym przedstawić wam pewien cykl artykułów, kierujący się trafnym spostrzeżeniem jednego z moich wykładowców, że „filozofii najpierw należy nauczyć się źle”. Ktoś, kto dopiero zaczyna swoją przygodę z tą dziedziną nie jest w stanie, nawet na najlepszym wykładzie, od razu pojąć całej złożoności filozofii np. Arystotelesa, czy Kanta. Ale zarazem jak najszybciej poznać […]

Rozumienie siebie i świata następstwem samobójstwa (część II)

Oczekiwanie na śmierć jest czymś upokarzającym. To traktowanie jej jako proces. Godzimy się wówczas bezwolnie na rozwiązanie, którego nadejścia nie znamy. Przestaje taka śmierć pretendować do miana wyzwolenia, do bycia aktem absolutnym. Staje się igraszką, fatalnością przemijania. „Ja” zaś przestaje być dramatem przyczyniającym się do wszelkich aktów autodestrukcji.